Özel öğrenme güçlüğü (ÖÖG), bireylerin okuma, yazma, dinleme, anlama, kendini ifade etme ya da matematik alanında yaşıtlarına ve zekâsına göre beklenilenin önemli ölçüde altında olmasıdır.

Özgül Öğrenme Güçlüğünün birkaç tipi vardır:

Disleksi: Okuma alanında güçlük

Disgrafi: Yazı alanında güçlük

Diskalkuli: Matematik alanında güçlük

En sık görülen tipi ise Disleksidir.

Özel öğrenme güçlüğünün nedenleri henüz tam olarak bilinmemekle birlikte, merkezi sinir sisteminin işleyiş bozukluğundan kaynaklandığı ve yapısal olduğu düşünülmektedir.

Kesinlikle zekâ geriliği değildir. Özgül öğrenme tanısı almış çocukların zekâ düzeyleri ya normal düzeydedir ya da normalin üzerindedir.

Özel Öğrenme Güçlüğü tanısı, özel standart testler aracılığı ile ruh sağlığı alanında çalışan uzmanlar tarafından konulmaktadır. Okul öncesi dönemde bazı belirtiler olmasına karşın, genellikle okul çağındaki çocukların %15 -20’sine bu tanı konulmaktadır.

Özel Öğrenme Güçlüğü tanısı almış bireylerde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ile birlikte görülebilir ancak bu ikisi kesinlikle farklı bozukluklardır.

Okul başarıları genel olarak düşüktür. Yaşanılan başarısızlık ve hayal kırıklığı bazen kaygı bozukluğuna ya da özgüven eksikliğine neden olabilmektedir.

Özel Öğrenme Güçlüğü tanısı almış çocuklar çoğu şeyi ters algılayabilirler.

 

• Saati okumakta ve çizmekte zorlanırlar.
• Okurken kelimeleri yanlış hecelerler.
• Sesli okumak bir kâbus olabilir.
• Zaman kavramlarını öğrenirken sıkıntı yaşarlar.
• Ritmik saymalarda ve sıralı olan becerilerde sıkıntı yaşarlar.
• Okurken bazı kelimeleri atlarlar.
• Çarpım tablosunu ezberlemekte güçlük çekerler.

Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Çocukların Özellikleri

Okuma  ve Yazma Alanında:

Okurken harflerin ya da sayıların yönünü ters yazma, kelimeleri sondan başa doğru yazma,

Kelimeleri tersten okuyup yazma,

Harf atlayarak, kelimeyi eksik yazma ya da kelimeye fazladan eklemeler yapma,

Özellikle noktalı ve noktasız harfleri karıştırma,

Okurken ya da yazarken harfleri karıştırma ( b yerine d, s yerine z vs.)

Okurken konsantrasyon problemi yaşama ve sıklıkla bulundukları yeri kaybetme ya da satır atlama,

Yazı yazarken çok çabuk yorulma ve sıkılma gözükebilir.

Matematik Alanında:

Matematik ve sayı sembollerini öğrenmede güçlük,

Basit işlemleri öğrenememe ( dört işlemde sıkıntı yaşama),

Problemler  konusunda işlem yapmada zorlanma ve güçlük ,

Özellikle çarpım tablosunu ezberleyememe gözükebilir.

Diğer Alanlarda:

Zaman kavramında sıkıntılar yaşanabilir. Dün- bugün- yarın kavramlarını zor öğrenme, doğru kullanamama gözükebilir.

Saat öğrenmede zorlanma yaşanılabilir.

Yön kavramlarını geç öğrenme (sağını solunu öğrenmede sıkıntı yaşama) olabilir.

Alfabenin harflerini öğrenememe ya da yarısından çoğunda sıralamada karışıklık yaşama gözükebilir.

Günleri, ayları, mevsimleri öğrenmede güçlük yaşanılabilir.

Seyrettiği bir filmi ya da yaşadığı bir olayı anlatırken sırasıyla aktaramayabilir.

Özel Öğrenme Güçlüğü Nasıl Tedavi Edilir?

Öğrenme güçlükleri tiplerinin( Disleksi, Disgrafi, Diskalkuli) tıbbi anlamda tedavi edilebilen bir problem değildir. Herhangi bir ilaç tedavisi yoktur.

ÖÖG tanısı almış çocuklar için özel yapılandırılmış eğitimler ve teknikler uygulanmalıdır.

Özel Öğrenme Güçlüğü, Psiko- Eğitsel bir yaklaşımla ele alınmadığı takdirde kendiliğinden düzelmez ve bunun için özel eğitimler gereklidir.

 Eğitim Ortamında Neler Yapılabilir?

İlk olarak öğretmenler çocukta bu şekilde bir güçlük yaşadığını sezerse mutlaka aile ile iletişime geçmeli. Aile ile beraber ilerlemek her zaman işi daha da kolaylaştırır. Durumu rehberlik servisi ile paylaşmalı ve tanılama için gereken adımların izlenmesini takip etmelisiniz. Sınıf ortamında okul ortamında eğitimine destek olmak için de şunlar yapılabilir;

Anlama becerileri ile ilgili stratejiler (sessiz okuma zaman, okuma takibi),

Sesle ilgili stratejiler (hatırlatıcı öğretmek, sesler için resim harf tabloları kullanmak.)

Heceleme becerisi ile ilgili beceriler(zor hecelenen sözcük örneklerini kullanmak, sık kullanılan sözcükleri vermek).

El yazısı ile ilgili tratejiler (bireysel yazı tahtası kullanmak, sessiz bir ortam oluşturmak).

Matematik ile ilgili stratejiler (matematikte örüntüleri öğretmek)

Öğrencilerin sınıfa katılımını sağlamak, öğrencilerin performansını değerlendirmek

Öğrenciyi öğretmeninin yakınına oturtmak,

Dikkat dağıtıcı olmayan çalışma alanı sağlamak

Ev ödevleri vermek, tekrarı sağlamak

Davranış değiştirme tekniği kullanmak (istenmeyen bir davranış sergilediğinde bunu görmezden gelerek bundan uzaklaştırıp istenen davranış gçsterdiğinde de fark ederek bunu pekiştirmek) vb. çalışmalarla eğitim ortamında da bazı küçük desteklerle öğrencilerimize yardımcı olabiliriz.

 Özel Öğrenme Güçlüğü olan çocukların ailelerine öneriler

Her çocuğun ÖÖG’si farklıdır. Çocuğun güçlü ve güçsüz alanları belirlenip, çocuğa ona göre yaklaşılmalıdır.

ÖÖG olan çocuklar ne kadar belli etmeseler bile güçlüklerinin ve okuma yazma konusunda sınıftaki diğer arkadaşlarının gerisinde olduklarının farkındadırlar. Kendilerini kötü hissederler. Bu yüzden çocuklarda çoğu zaman kaçınma davranışı gözükür ve derslere katılmakta isteksiz olmalarına neden olmaktadır.

Özel Öğrenme Güçlüğü hakkında öncelikle bilgi sahibi olunmalıdır. Çocuğunuzun kardeşlerine, öğretmenine ve çevrenizdekilere bu güçlük hakkında bilgi verilmelidir.

Çocuğunuza Özel Öğrenme Güçlüğü tanısı konulduysa, bunun bir güçlük olduğu kabul edilmeli. Tedavisi ile ilgili neler yapılabileceği araştırılmalıdır.

Bazı çocuklar içinde bulundukları başarısızlık duygusundan dolayı kendilerini ifade ederken daha hırçın ya da saldırgan davranışlar sergileyebilirler ya da içe kapanabilir, depresif bir duygu durumu yaşayabilirler. Bu süreç içerisinde psikolojik danışmanlık hizmeti alınması gereklidir.

Psikologlardan, özel öğretmenlerden destek alınmaya çalışılmalıdır. Bu sorunu kendi başınıza halletmeye çalışmadan psikolojik danışmanlık hizmeti alarak daha doğru şekilde hareket edebilirsiniz.

Çocuğunuzun Özel Öğrenme Güçlüğü tanısından dolayı derslerinde başarısız olabileceğini düşünerek, çocuğunuza verdiğiniz tepkilere dikkat etmelisiniz. Çok aşırı tepkilerde bulunmak yerine daha ılımlı yaklaşmaya ve sabırlı olmaya çalışılmalıdır.

Özel Öğrenme Güçlüğü tanısı alındıktan sonra anne babaya da eskisinden daha fazla sorumluluk düşer. Birlikte ders çalışmanız, ödev yapmanız ya da ödevlerinin nasıl yapılacağı hakkında ona bilgi vermeniz gerekebilir. Ancak çocuğunuz derslerini yaparken onun yerine yapmayın. Okuldaki ödevlerinin yanında, Psiko-Eğitim çalışmalarında tanıya yönelik verilen ödevler artmaktadır. Bu yüzden çocukların yanlarında olduğumuzu göstererek onların rahatlamasını sağlayabilirsiniz.

Ders çalışma masasında çok fazla eşya olmamasına dikkat edilmeli ve çalışma masası düzenli olmalıdır.

Okumada güçlüğü( Disleksi) olan çocuklar genelde okuduklarını sesli okumak istemezler ya da önce içlerinden, okuyacakları kelimeleri çözüp öyle okumayı yeğlerler. Bu yüzden anneler ve babalar çocuğu sesli okuması anlamında teşvik etmelidir.

Çocuğunuzun öğretmeni ile iş birliği içinde olmanız ve öğretmeninize bu güçlükle ilgili bilgilendirme yapmanız bu süreci daha korunaklı yapacaktır.

Ailecek geçirdiğiniz boş zamanlarınızda kelime oyunları oynamak, çocuğunuzun dikkat süresini artırır, harfleri tanımasına yardımcı olur.

Alışverişe giderken yaptığınız listeyi, çocuğunuzdan yazmasını isteyebilir böylece çocuğun kendi yazdıklarını keşfetmesine yardımcı olursunuz.

 

Özel Öğrenme güçlüğü tanı envanteri eğitimimizden faydalanmak için tıklayın.

Özel Öğrenme Güçlüğü Tanı Envanteri