Konuşma özürleri sıkça ortaya çıkan bir özürdür. Çoğu anne baba aynı yaşta olmasına karışın çocuğunun akranlarından bu açıdan geri olduğuna çok değişik şekilde yorumlar. Aslında gecikmiş konuşma çocuğun bebeklik döneminde geçirmesi gereken konuşma gelişim aşamalarından birine takılıp kalması veya o aşamalarından birine geri dönüş yapması durumudur.
Tanı koyan zaman daha çok gözlem ve çocuğun ebeveynlerinden alınacak bilgilerden sorunla ilgili çözüm elde edilmeye çalışılır. Gecikmiş konuşma yaşayan çocuklarda değişik belirtiler görülür. Örneğin, çocuğun konuşması kısıtlıdır, sözcük dağarcığında yetersizlik veya cümle kurmada güçlük ve gecikmeler ola bilir. Duygu ve düşüncelerini sözel aktarma yerine vücut devinimleri ortaya koyarlar.
Gecikmiş konuşmanın değişik nedenleri olabilir.
1. Zeka geriliği
2. Sağlık durumu
3. İşitme kaybı
4. Konuşma organlarının koordinasyonu
5. Duygusal yapı ve Aile çevresi
1. a) Zeka ile konuşma becerisi arasında bir ilişki vardır. Zeka düzeyi azaldıkça çocuğun dil ve konuşma gelişiminin yavaşladığı görülmektedir. Ancak her konuşma geriliği yaşıyan çocuklarda zihinsel gerilik tanısı koyulmaz.
2. b) Çocuğun bir yaşına kadar geçirmiş olduğu hastalıklar konuşma gelişimini olumsuz etkiler. Bazı hastalıklar çocuğun konuşma organlarının kalitesini bozar.
3. c) İşitme olmadan konuşmanın istendik bir şekilde oluşması olanaksızdır. İşitme kaybı ne kadar çok olursa konuşma o kadar çok etkilenir. Bu yüzden çocuk odiometrik incelenmeden geçirilerek işitme eğitimine alınmalıdır.
4. d) Konuşmanın tek bir organı yoktur organları vardır. Birinde oluşan sorun konuşmanın niteliğini bozar. Çocukluk felcine yakalanmış çocuklarda daha yaygın görünmektedir.
5. e) Çocuğun ilk ortamı aile çevresidir. Çocuk aile ortamında yeterli ilgi ve sevgi gereksinmesini karşılayamamışsa duygusal açıdan sorun yaşayacaktır. Gecikmiş konuşma bozukluğu olan çocukların anne-babaları tarafından sert, katı karşılanması olanaksız beklentiler içinde olabilirler.
Gecikmiş konuşma sağaltımı için çocuğa akranları düzeyinde bir konuşma kazandırmaktır. Tüm bunları basamak şeklinde yapmak gereklidir.
1. Çocukta konuşma gereksinimi yaratmaktır.
2. Sesleri birbirine ulamayı öğretme
3. Temel sözcük dağarcığı yaratma
4. Konuşmayı bir iletişim aracı durumuna getirme
Kaynakça
Konuşma Bozuklukları ve sağaltımı Doç.Dr.İskender Özgür
